Kıvanç El
AKP’li yetkililerin İngiliz modeli örnek alınarak sokak hayvanlarının “uyutulmasının” düşünüldüğünü açıklamasına gelen tepkiler sonrası planlanan değişikliklerin yenilenmesi gündemde.
Hükümet bir süre önce 2004 yılında çıkarılan ve son olarak 2021 yılında hayvanları öldürenlere hapis cezası getirilmesini öngören Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik için harekete geçmiş, AKP Meclis Grubu yetkilileri de geçen hafta gazetecilerle planlanan düzenlemenin ayrıntıları paylaşmıştı.
Yetkililer; belediye, barınaklarındaki kapasite kadar köpeğin fotoğraflarını çekerek internet sitesinde sahiplendirme ilanı yayınlayacağını, köpeklerin sahiplendirilmesi için bir ay bekleneceğini ve bu süre sonunda sahiplenilmeyen köpeklerin ilaçla uyutulacağını söylemişti.
Taslağın bu şekilde kamuoyuna açıklanması sonrası tartışmalar hayvan hakları örgütleri ve siyasilerin de katılımı ile büyüdü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan‘ın da uyutma tartışmalarından rahatsız olup devreye girdiği kaydedildi. Bu nedenle çalışmaların sürmesi ve daha fazla görüş alınmasına karar verildi.
“Ortada henüz bir taslak yok”
AKP’de yasada “geri adım” olarak yorumlanabilecek çalışmaları yapması için Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu görevlendirildi. Yenişehirlioğlu hayvan hakları örgütleri, barınak temsilcileri ve belediyeler ile görüşmeler yapmaya başladı. Ayrıca konu hakkında değerlendirmeler yapan sanatçı, sporcu ve gazeteciler ile de temasa geçildi.
DW Türkçe’nin sorusu üzerine AKP Grup Başkanvekili Yenişehirlioğlu, geçen hafta AKP kurmaylarınca duyurulan taslağı sahiplenmedi ve henüz ortada bir taslak bulunmadığını söyledi.
Yenişehirlioğlu, “Görüşmelerim, çalışmalarım sürüyor. Herkes ile görüşmelerim sürüyor ve devam edecek. Ortada şu an için bir taslak yok, kesin bir durum yok. CHP ile de görüşüp görüşlerini alacağım, süreç daha devam ediyor. Kesinleşmiş hiçbir durum yok” dedi. “Uyutma düzenlemesinden vazgeçildi denebilir mi?” sorumuza da Yenişehirlioğlu, “Şu an bir düzenleme yok, görüşmeler ve süreç işliyor” yanıtı verdi.
Yenişehirlioğlu, rapor çalışmalarının 1-2 hafta kadar daha süreceğini ve tespitlerini Cumhurbaşkanı Erdoğan ile AKP Meclis Grubu’na sunacağını söyledi.
Ne kadar sokak köpeği var?
Tartışmaya katılan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada sokak hayvanları sorununun temelinde hayvanların sorumluluklarını alan kimsenin olmamasının yattığını savundu. Yumaklı, “Başıboş köpek sayısının 4 milyona yakın olduğu tahmin edilmektedir. Yıl içinde 1-2 defa doğum yapabilmeleri, her seferinde ortalama 6-8 yavru doğurmaları ve sürekli yer değiştirmeleri sebebiyle yerel yönetimlerce sağlıklı kayıt tutulamamakta ve net sayı belirlenememektedir” dedi.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından Türkiye’nin kuduz riski açısından “yüksek risk” kategorisinde tanımlandığını belirten Yumaklı, 2018-2022 yılları arasında kuduz riskli temas sayısının ortalama 267 bin, 2023 yılında ise bu sayının iki katına yakın artarak 438 bine ulaştığını kaydetti. Yumaklı, doğru bir çözüme ulaşmak için gelen önerilerin değerli olduğunu da kaydetti.
AKP Grup Başkanı Abdullah Güler de hafta sonu Kanal 7 ‘de katıldığı bir programda yeni açıklamalar yaptı. İlk hedeflerinin sokaklarda oynayan çocuklara ve sabah namazında camilere gidenlere yönelik köpek saldırılarını engellemek olduğunu ifade eden Güler, “Bunun için barınaklarda yaşam alanları kurmak ve sahiplendirmeyi özendirmek önceliğimiz. En sonunda da saldırgan ve bunu düzeltemeyecek durumda olan; sağlık veya kuduz tehlikesi problem yaşayan hayvanların uyutulması gündemde olacak” diye konuştu. Güler, hayvan satışının sıkı denetlenmesi ve kısırlaştırmanın artırılması için de çalışmaların sürdüğünü belirtti.
Dini açından da tartışma yarattı
“Hayvanları uyutma” dini açıdan da tartışma konusu oldu. Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan’ın “Allah’ın verdiği bir canı ancak Allah alabilir. O bir insan da olsa, hayvan da olsa böyledir. Biz sokak hayvanlarının uyutulmasına karşıyız” sözleri muhafazakâr tabanın da plana tepkili olduğunu gösterdi.
AKP içinde de düzenlemeye itirazlar geldi. Oda TV’nin haberine göre, Eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Avrupa’nın yapmış olduğu, uyguladığı kötü örnekler bizim merhametli Türk halkının örf ve adetlerine uygun değildir. Köpeklerin yok edilmesine gönlüm razım değil” çıkışı dikkat çekti. Eski Bakan Mustafa Varank ise hayvanları uyutmaya tam destek verdi.
AKP içerisinde her iki görüşe yakın isimler de bulunuluyor. Ancak İslam’ın köpekleri öldürmeye engel olduğuna dair görüşü seslendirenler çoğunlukta.
AKP kurmayları, Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 2017 yılında aldığı bir karara da atıfta bulunuyor. Bu karar AKP Grup Başkanı Abdullah Güler’in son açıklamaları ile de paralel. Söz konusu kararda bazı sure ve hadisler hatırlatılarak “Ölümcül bir hastalığa yakalanmış, tedavi ederek iyileşme imkânı olmayan hayvanların uyutulmasında sakınca olmadığı” belirtiliyor.
Teklifin önümüzdeki iki hafta içerisinde netleştirilip Meclis kapanmadan gündemine alınması hedefleniyor.
